ਯੂਏਈ ਵਿੱਚ ਮੁਫ਼ਤ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਕਾਰਨ 12 ਹਜਾਰ ਉਲੰਘਣਾਵਾਂ , ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ
ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਜਿੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਖ਼ਤਰੇ ਵੀ ਉਸੇ ਗਤੀ ਨਾਲ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਯੂਏਈ ਦੇ ਸਾਇਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਅੰਕੜੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2025 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਅੱਜ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਗਿਣਤੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ ਕਿ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸਾਇਬਰ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਕਿੰਨੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਕੁੱਲ ਸਾਇਬਰ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਲਗਭਗ ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਨੈੱਟਵਰਕ ਸਾਇਬਰ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਆਸਾਨ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀਕਲ ਉਪਕਰਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ; ਸਿਰਫ਼ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਇੰਟਰਨੈਟ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਪਾਸਵਰਡ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੇ ਹਨ ਲੋਕ ਨਿਸ਼ਾਨਾ
ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮੁਫ਼ਤ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਇਕ ਸੁਵਿਧਾ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ। ਕੈਫੇ, ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ, ਮਾਲ, ਬੱਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਮੁਫ਼ਤ ਇੰਟਰਨੈਟ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਆਸਾਨੀ ਕਈ ਵਾਰ ਮਹਿੰਗੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹੈਕਰ ਇਸੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਰਾਹੀਂ "ਮੈਨ-ਇਨ-ਦ-ਮਿਡਲ" ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਡਾਟਾ ਪਕੜ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਯੂਜ਼ਰ ਜੋ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭੇਜਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਤੱਕ ਸਿੱਧੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਕਾਲਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਸੁਨੇਹੇ ਪੜ੍ਹੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਵਰਤੋਂਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਝੂਠੇ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਵੱਲ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਫੋਨ ਜਾਂ ਲੈਪਟੌਪ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸੌਫਟਵੇਅਰ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸੁਵਿਧਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ
ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਰਤੋਂਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜੇਬ ਬਚ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਮ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਇਹ ਸੁਵਿਧਾ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਡਾਟਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨੈੱਟਵਰਕ ਸਭ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕੜੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁਹਿੰਮ ਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ
ਸਾਇਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਰੱਖਿਆ ਰੇਖਾ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਜਦੋਂ ਤਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਕਿ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਨਾਲ ਕਿੰਨੇ ਵੱਡੇ ਖ਼ਤਰੇ ਜੁੜੇ ਹਨ, ਤਦ ਤਕ ਉਹ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਦੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਇਸੇ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਪੱਧਰ 'ਤੇ "ਸਾਇਬਰ ਪਲਸ" ਨਾਮਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦੀ ਥੀਮ ਹੈ — “ਮੁਫ਼ਤ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਤੁਹਾਡਾ ਡਾਟਾ ਬੇਨਕਾਬ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ”। ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਨਲਾਈਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵੀ ਹੈ।
ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਪਛਾਣ ਦੀ ਰੱਖਿਆ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਪਛਾਣ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੰਪਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਕਿਤੇ ਲੀਕ ਹੋ ਜਾਏ, ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਕੜੇ ਸੌਫਟਵੇਅਰ, ਨਵੀਨਤਮ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਨਵੀਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਲਾਭ ਵੀ ਲੈਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਡਾਟੇ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਵੀ ਕਰ ਸਕਣ। ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਆਰਥਿਕ ਤੰਤ੍ਰ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖ਼ਤਰੇ ਵੀ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਮੁਫ਼ਤ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਹੈਕਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਲੋਕ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕ ਰਹਿਣ, ਤਾਂ ਇਹ ਖ਼ਤਰੇ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
