ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ 'ਬ੍ਰੇਨ ਈਟਿੰਗ’' ਅਮੀਬਾ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ,19 ਮੌਤਾਂ ਦਰਜ

ਭਾਰਤ, 20 ਸਤੰਬਰ- ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਰਾਜ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਨੇ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਲਹਿਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ "ਦਿਮਾਗ ਖਾਣ ਵਾਲੇ" ਅਮੀਬਾ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਸਿਹਤ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਲਾਗਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੁੱਗਣੀ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਵਾਧਾ

ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 2025 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਅਮੀਬਿਕ ਮੈਨਿਨਜੋਏਂਸੇਫਲਾਈਟਿਸ  ਦੇ 69 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਇਹ ਲਾਗ ਨੈਗਲਰੀਆ ਫਾਉਲੇਰੀ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਅਮੀਬਾ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ 69 ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 19 ਮੌਤਾਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੋਈਆਂ ਤਿੰਨ ਮੌਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਮਾਸੂਮ ਬੱਚੇ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ, ਜਦੋਂ 36 ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 9 ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ।

ਇਸ ਵੱਧਦੀ ਹੋਈ ਗਿਣਤੀ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਸਰੂਪ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਕੇਰਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਵੀਨਾ ਜਾਰਜ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਉਲਟ, ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਲੱਸਟਰ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਕੇਸ "ਇਕੱਲੇ ਅਤੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ" ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਂਚਾਂ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

ਲਾਗ ਦਾ ਫੈਲਣਾ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਅ

ਇਹ ਅਮੀਬਾ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਫੈਲਦਾ। ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰਮ ਝੀਲਾਂ, ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਹੋਰ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਹ ਲਾਗ ਉਦੋਂ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਗੰਦਲਾ ਪਾਣੀ ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ, ਕੇਰਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਰਾਜ ਦੇ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਨਹਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਖੂਹਾਂ, ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਟੈਂਕੀਆਂ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਲੋਰੀਨੇਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਦਮ ਦਾ ਮਕਸਦ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਕੇ ਇਸ ਅਮੀਬਾ ਦੇ ਫੈਲਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ।

ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੇਸ ਹੁਣ ਪੂਰੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਕੁਝ ਖਾਸ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ, ਜੋ ਫੈਲਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਧਿਕਾਰੀ "ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਟੈਸਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਦੱਸਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜਿਹਾ ਫੈਲਾਅ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰਕ ਸਥਿਤੀ

ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਐਂਡ ਪ੍ਰੀਵੈਂਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨੈਗਲਰੀਆ ਫਾਉਲੇਰੀ ਦੀ ਲਾਗ "ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਲਗਭਗ ਹਮੇਸ਼ਾ ਘਾਤਕ" ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ "ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਖਾਣ ਵਾਲਾ ਅਮੀਬਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਅਮੀਬਾ ਦਿਮਾਗ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਲਾਗ 95 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਲਾਗ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਦਰਦ, ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੌਰੇ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਭਰਮ ਅਤੇ ਕੋਮਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਾਮਲਾ 2016 ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ, 1962 ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 500 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਮਰੀਕਾ, ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਵਧਦੇ ਕੇਸਾਂ ਨੇ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਅ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।