ਦੁਖਾਂਤ ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਤੱਕ: ਕੁਵੈਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰ ਨੇ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਅੰਗ ਦਾਨ ਦੇ ਸੁਨੇਹੇ ਨੂੰ
ਕੁਵੈਤ, 4 ਸਤੰਬਰ- ਕੁਵੈਤ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰਲੇ ਮਾਮਲੇ ਨੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਜਾਨਾਂ ਲਈ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਸਨੇ ਜੀਵਨ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਦੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾਈ। ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵੰਡੀਆਂ ਗਈਆਂ ਦੂਸ਼ਿਤ ਬੋਤਲਾਂ ਨੇ ਕਈ ਘਰਾਂ ਦੇ ਚਾਨਣ ਬੁਝਾ ਦਿੱਤੇ, ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁਝ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਕੇ ਹੋਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਨਵੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੇ। ਇਹ ਦੁਖਾਂਤਕ ਘਟਨਾ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਮੀਦ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਵੀ ਛੱਡ ਗਈ।
ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਇਸ ਜ਼ਹਿਰਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਦਰਜਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਜਦਕਿ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲੀ ਇਲਾਜ ਦੀ ਲੋੜ ਪਈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਦੇ ਡਾਇਲਸਿਸ ਅਤੇ ਵੈਂਟੀਲੇਟਰ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪਈ। ਹਾਲਾਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਗੰਭੀਰ ਬਣ ਗਏ ਕਿ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਅੰਗ ਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖ ਵਿੱਚ ਹੌਸਲੇ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅੰਗ ਦਾਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲੀ ਕਦਮ ਵੀ ਬਣਿਆ।
ਦਾਨੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮਿਲੇ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਗੁਰਦੇ, ਜਿਗਰ, ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ। ਕੁਝ ਅੰਗ ਸਥਾਨਕ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਗਏ ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਖੇਤਰ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜੇ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਾਰਜ ਇਲਾਜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਰਜਰੀਆਂ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਇਹ ਦਾਨ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਕੁਵੈਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਹਾਲੇ ਵੀ ਇਕ ਸੀਮਿਤ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਅੰਗ ਦਾਨ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਰਫ਼ਤਾਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮੈਡੀਕਲ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗ ਦਾਨ ਉਹ ਅੰਤਿਮ ਤੋਹਫ਼ਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਮਾਜ ਲਈ ਸਦਕਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਧਾਰਮਿਕ ਪੱਖੋਂ ਵੀ ਇਸ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਇਕ ਪਵਿੱਤਰ ਕਾਰਜ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅੰਗ ਦਾਨੀ ਵਜੋਂ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਦੇਹ ਜਾਂ ਹਿਚਕਚਾਹਟ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਕੁਵੈਤ ਸਮੇਤ ਗਲਫ਼ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਅੰਗ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੱਧਦੀ ਮੰਗ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਡੀਕ ਸੂਚੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕਈ ਵਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਮੀਦ ਜਤਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗ ਦਾਨ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਵੱਧ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨਗੇ।
ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਦਰਜਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲੇਗਾ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣਾ ਪਵੇਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਰੂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਇਹ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਬਾਹੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਸੁਨੇਹਾ ਵੀ ਜਨਮ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਅੰਗ ਦਾਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਗ਼ਮ ਹੋਰਾਂ ਲਈ ਉਮੀਦ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਅੰਗ ਹੁਣ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਧੜਕ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਸੇ ਦੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲੰਬੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕੁਵੈਤ ਦੀ ਇਹ ਘਟਨਾ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਬਕ ਹੈ—ਕਿ ਅੰਗ ਦਾਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਰਜ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਤੋਂ ਪਰੇ ਵੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਧਾਗਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪੁਲ ਹੈ। ਇੱਕ ਦੁਖਾਂਤਕ ਘੜੀ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਮਨੁੱਖੀ ਸਮਾਜ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁੰਦਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
