ਲਿਸਬਨ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸਾ: ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਲਾਨੀ ਕੇਂਦਰ ‘ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਰੇਲਗੱਡੀ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰੀ
ਲਿਸਬਨ, 5 ਸਤੰਬਰ- ਲਿਸਬਨ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਫਨੀਕੂਲਰ ਰੇਲਗੱਡੀ ਨਾਲ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਿਆ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪੁਰਤਗਾਲ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਥਾਨਕ ਵਸਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਹਾਲੀਆ ਘਟਨਾ ਨੇ ਇਸ ਸੁੰਦਰ ਯਾਦ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਜਦੋਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਰ ਸ਼ਰਾਬਾ ਸੀ, ਫਨੀਕੂਲਰ ਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅਚਾਨਕ ਕੰਟਰੋਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਈ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵਾਹਨ ਬੇਹਿਸਾਬ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਥੱਲੇ ਵੱਲ ਵੱਢ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਇਸਦੇ ਬ੍ਰੇਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਏ ਹੋਣ। ਕੁਝ ਪਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਇੱਕ ਇਮਾਰਤ ਨਾਲ ਟਕਰਾਈ ਅਤੇ ਲੋਹੇ ਦੇ ਡੱਬੇ ਦੇ ਕਾਗਜ਼ ਵਾਂਗ ਚਿੱਥੜੇ ਹੋ ਗਏ।
ਸੈਕੜਿਆਂ ਸਾਲਾਂ ਪੁਰਾਣੀ ਇਹ ਲਾਈਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਧੜਕਣ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਛੋਟੀ ਯਾਤਰਾ ਇੱਕ ਪਲਾਜ਼ਾ ਨੂੰ ਪਹਾੜੀ ਉੱਪਰ ਵਸੇ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਸੀ। ਆਮ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲਾਈਨ ਲੱਗਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਸੈਲਾਨੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨਜ਼ਾਰਿਆਂ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ ਲਈ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਉਸ ਬਦਨਸੀਬ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 16 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆਈ ਅਤੇ 21 ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਟੀਮਾਂ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਰਾਹਤ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਮਲਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਦਰਜਨਾਂ ਫਾਇਰਫਾਈਟਰ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕਰਮਚਾਰੀ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਤੈਨਾਤ ਰਹੇ। ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਵੀ ਬਚਾ ਲਿਆ ਗਿਆ, ਪਰ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਸਾਇਆ ਟੁੱਟ ਪਿਆ।
ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੋਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਕਾਰਜਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਮੇਲੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਸਦਮੇ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੌੜ ਗਈ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਕਲਪਨਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ।
ਫਨੀਕੂਲਰ ਦੀ ਸੰਰਚਨਾ ਬਹੁਤ ਖ਼ਾਸ ਹੈ। ਦੋ ਗੱਡੀਆਂ ਇੱਕ ਸਟੀਲ ਕੇਬਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਉਲਟ ਭਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲੇ ਹਨ ਕਿ ਕੇਬਲ ਟੁੱਟਣ ਕਾਰਨ ਕੰਟਰੋਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੋ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਹੀ ਕਾਰਣ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਲਾਈਨ ‘ਤੇ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਿਆ ਹੋਵੇ। ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇੱਕ ਗੱਡੀ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰੀ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਦੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਪੈਮਾਨਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨ ‘ਚ ਡਰ ਪਾ ਗਈ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਪ੍ਰਤੀ ਦੁੱਖ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਯੂਰਪ ਦੇ ਕਈ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਜਤਾਈ ਹੈ। ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਸਾਂਝੇ ਦੁੱਖ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਲਿਸਬਨ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਜਿੱਥੇ ਰੌਣਕ ਅਤੇ ਰੰਗ-ਰਲੀਆਂ ਵੱਸਦੀਆਂ ਸਨ, ਹੁਣ ਖਾਮੋਸ਼ ਹਨ। ਲੋਕ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਡਰੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਪਾ ਰਹੇ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਇੰਨਾ ਅਚਾਨਕ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਗਿਆ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਣੀ ਇਹ ਛੋਟੀ ਯਾਤਰਾ ਹੁਣ ਦੁੱਖ ਦਾ ਪਰਛਾਂਵਾਂ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।
ਸੈਲਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਇਹ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਵਾਪਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਸਾਹਮਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ।
ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਸਿਰਫ਼ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਯਾਦ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ, ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਕਿੰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹਨ।
