ਭਾਰਤ: ਉੱਤਰੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਕਾਰਨ ਬੱਸ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 15 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ
ਬਿਲਾਸਪੁਰ, 8 ਅਕਤੂਬਰ- ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਵਾਪਰੀ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪਰਬਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਨਾਜ਼ੁਕਤਾ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੀ ਰਾਤ ਬਿਲਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ ਬੱਸ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਕਾਰਨ ਡਿੱਗ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 15 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਸ਼ਿਮਲਾ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਵਾਪਰਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਨੇ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਬਚਾਅ ਦਸਤਿਆਂ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਮਲਬੇ ਹੇਠੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਭਾਰੀ ਪੱਥਰਾਂ ਅਤੇ ਗੀਲੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਢੇਰਾਂ ਨੇ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਬਚਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨੇੜਲੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੁੱਖੂ ਨੇ ਇਸ ਦੁਖਦਾਈ ਘਟਨਾ 'ਤੇ ਗਹਿਰਾ ਦੁੱਖ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਹੀਦ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਵੇਦਨਾ ਜਤਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਘਾਇਲਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਸੰਭਵ ਮਦਦ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਥਾਨਕ ਯਾਤਰੀ ਸਵਾਰ ਸਨ ਜੋ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਚਾਨਕ ਹੋਏ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਕਾਰਨ ਪੂਰੀ ਸੜਕ ਹੀ ਢਹਿ ਗਈ ਅਤੇ ਬੱਸ ਤੁਰੰਤ ਖੱਡ ਵਿੱਚ ਜਾ ਡਿੱਗੀ। ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਰਾਹਤ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਈ।
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਜਿਹਾ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜ ਹਰ ਸਾਲ ਮੌਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਤਹਾਸਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕੱਟਾਈ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਾਰਨ ਵੀ ਅਚਾਨਕ ਤੇਜ਼ ਬਾਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਖਿਸਕਣ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੌਨਸੂਨ ਜੂਨ ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੌਸਮ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਅਤੇ ਅਣਪੇਸ਼ਕੀ ਨੇ ਜਾਨੀ ਤੇ ਮਾਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਕਾਰਨ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਤੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ ਜਾਨਾਂ ਗੁਆਈਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਚਾਹ ਬਾਗਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਮਿਟੀ ਹੇਠਾਂ ਦੱਬ ਗਿਆ ਸੀ।
ਬਿਲਾਸਪੁਰ ਹਾਦਸਾ ਉਸੇ ਕੜੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਦਰਦਨਾਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਫ਼ਤ ਨੇ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਪਿੰਡਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੌਸਮ ਸੁਧਰਦੇ ਹੀ ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਹਤ ਸਾਮੱਗਰੀ ਪਹੁੰਚਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇਹ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਹੋ ਰਹੀ ਅਤਿ-ਖੋਦਾਈ ਤੇ ਸੜਕ ਨਿਰਮਾਣ ਕਿੰਨਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਰੰਤ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਹਾਦਸੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਧਣਗੇ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸੂਬੇ ਦੇ ਬਚਾਅ ਦਸਤੇ ਹਾਲਾਤ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਲਬੇ ਹੇਠਾਂ ਫਸੇ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਰੋਣਾ ਤੇ ਮਲਬੇ ਹੇਠੋਂ ਲੱਭ ਰਹੇ ਬਚਾਅ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਚੀਕਾਂ ਇਸ ਖਾਮੋਸ਼ ਪਰਬਤੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਦੁੱਖ ਦਾ ਸਾਫ਼ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ ਕਿ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਕਿੰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ — ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਇਕ ਦਿਨ ਮਨੁੱਖੀ ਬੇਪਰਵਾਹੀ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਜਵਾਬ ਬਣ ਜਾਣਗੇ।
