ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਨਵਾਂ ਖੁਲਾਸਾ: ਕੀ ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ, ਪਾਣੀ ਦਾ ਲੀਕ ਸੀ ਕਾਰਨ?
ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ: ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਫਲਾਈਟ ਏ.ਆਈ.171 ਦੇ ਕਰੈਸ਼ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਆਇਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਵਕੀਲ, ਜੋ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਗਲਤੀ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਨੁਕਸ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਇਹ ਵਕੀਲ, ਮਾਈਕ ਐਂਡਰਿਊਜ਼, ਯੂ.ਐੱਸ. ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਕੋਲ ਫਲਾਈਟ ਡੇਟਾ ਰਿਕਾਰਡਰ (ਐੱਫ.ਡੀ.ਆਰ.) ਜਾਂ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਦਾ ਡੇਟਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਬੇਨਤੀ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਸਬੂਤ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ (potable water system) ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਏ ਲੀਕ ਨੇ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਸ਼ਾਰਟ ਸਰਕਟ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਅਹਿਮ ਸਿਸਟਮ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਏ।
ਵਕੀਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਦਲੀਲ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸ਼ਾਰਟ ਸਰਕਟ ਕਾਰਨ ਇੰਜਣਾਂ ਦੇ ਫਿਊਲ ਕੰਟਰੋਲ ਸਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਬਿਆਨ ਭਾਰਤੀ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ (ਏ.ਏ.ਆਈ.ਬੀ.) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਇੰਜਣਾਂ ਨੇ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਚਾਨਕ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਹੋਇਆ।
ਇਸ ਨਵੇਂ ਦਾਅਵੇ ਦਾ ਆਧਾਰ ਫੈਡਰਲ ਐਵੀਏਸ਼ਨ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ (ਐੱਫ.ਏ.ਏ.) ਦੀ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ ਜੋ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੋਇੰਗ 787 ਮਾਡਲਾਂ ਲਈ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰੈਸ਼ ਹੋਇਆ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਵੀ ਇੱਕ ਬੋਇੰਗ 787-8 ਡ੍ਰੀਮਲਾਈਨਰ ਸੀ। ਇਸ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਖਾਸ ਜ਼ਿਕਰ ਸੀ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦੇ ਲੀਕ ਹੋਣ ਨਾਲ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਉਪਕਰਣਾਂ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਸ਼ਾਰਟ ਸਰਕਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਉਡਾਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਿਸਟਮ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜੂਨ 12 ਨੂੰ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੇ ਸਰਦਾਰ ਵੱਲਭਭਾਈ ਪਟੇਲ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ 260 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 229 ਯਾਤਰੀ, 12 ਕਰੂ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ 19 ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਜੇਕਰ ਵਕੀਲ ਦੇ ਇਹ ਦਾਅਵੇ ਸੱਚ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦਾ ਪੂਰਾ ਰੁਖ਼ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਪਾਇਲਟਾਂ 'ਤੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਕਮੀਆਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਵੇਂ ਖੁਲਾਸੇ ਨੇ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਪੀੜਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਨਿਆਂ ਦੀ ਨਵੀਂ ਉਮੀਦ ਜਗਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਹਵਾਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਨਵੇਂ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
