ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟਣ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਨੇ ਯੂਏਈ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਵੈਟ-ਮੁਕਤ ਬਾਰਾਂ ਵੱਲ ਜਾਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ
ਦੁਬਈ: ਸੋਨਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਮੱਧ-ਪੂਰਬ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਸੰਦ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਰੁਝਾਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ—ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਗਹਿਣੇ ਵੇਚ ਕੇ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਾਰਣ ਹਨ, ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਣ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਘਟਣ ਦੀਆਂ ਅਟਕਲਾਂ ਹਨ।
ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਉਤਾਰ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਨਾਲ ਗ੍ਰਾਹਕ ਸਾਵਧਾਨ
ਦੁਬਈ ਦੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਗ੍ਰਾਮ ਕੀਮਤ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ 370 ਦਿਰਹਮ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹੀ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੇਠਾਂ ਜਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਉੱਪਰ ਗਈ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਜੇ ਕੀਮਤ 370 ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਟੁੱਟ ਗਈ ਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ—ਸ਼ਾਇਦ 360 ਜਾਂ 350 ਦਿਰਹਮ ਤੱਕ।
ਇਹੀ ਕਾਰਣ ਸੀ ਕਿ ਛੁੱਟੀਆਂ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਏ ਕਈ ਖਰੀਦਦਾਰ ਸਿੱਧੇ ਗਹਿਣੇ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਗਹਿਣੇ ਇੱਟਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲੱਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਗਹਿਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਿਰਫ਼ ਬਾਰ ਹੀ ਚਾਹੀਦੇ ਸਨ।
ਕਿਉਂ ਚੁਣ ਰਹੇ ਹਨ ਲੋਕ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਇੱਟਾਂ?
ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ‘ਤੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵੈਟ (VAT) ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ, ਸਗੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਆਸਾਨ ਹੈ। ਗਹਿਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੇਕਿੰਗ ਚਾਰਜਜ਼ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਟਾਂ ਸਿੱਧੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਵਜ਼ਨ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਵੇਚੀਆਂ ਜਾਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਦੂਜਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਣ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਅਸਥਿਰਤਾ ਜਾਂ ਯੁੱਧ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਸੋਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਿਕਲਪ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਅਸਰ
ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ 40 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ ਘਟੀ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਬੁਲਿਅਨ (bullion) 3,339 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ ‘ਤੇ ਵਪਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਰੂਸ-ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਤਣਾਅ ਘਟਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਥੱਲੇ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਯੂਏਈ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਖਰੀਦਣ ਵੱਲ ਮੁੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਤਾਂ ਸਿੱਧੇ ਡਿਜ਼ਿਟਲ ਸੋਨਾ ਵੀ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰੁਚੀ ਅਜੇ ਵੀ ਫਿਜ਼ੀਕਲ ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੈ।
ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ
ਸਿਰਫ਼ ਸਥਾਨਕ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਕਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀ ਵੀ ਦੁਬਈ ਦੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਸੂਕ (Gold Souq) ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੇ ਗਹਿਣੇ ਬਦਲ ਕੇ ਇੱਟਾਂ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਇਕ ਕਿਸਮ ਦਾ "ਟੈਕਸ-ਫ੍ਰੀ" ਮੌਕਾ ਹੈ। ਵਾਪਸੀ ‘ਤੇ ਇਹ ਸੋਨਾ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਲਿਜਾਣ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਫਾਇਦਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਰਿਟੇਲਰਾਂ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਤੇ ਮੌਕਾ
ਦੁਬਈ ਦੇ ਕਈ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਇਸ ਨਵੇਂ ਰੁਝਾਨ ਨਾਲ ਕੁਝ ਹੈਰਾਨ ਵੀ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਗਹਿਣੇ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਨਿਆ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਗਾਹਕ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਟਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਰਿਟੇਲਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਟਾਕ ਬਦਲਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਪਾਰੀ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਵਿਕਰੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਖੁੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇ ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਦੁਬਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਡਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਵਿੱਖੀ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ
ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਜਾਣਕਾਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਵੱਲ ਵੱਧਦੀ ਰੁਚੀ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਦੌਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਯੂਏਈ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਵੀ ਵਧੇਗਾ।
ਜੇ ਕੀਮਤਾਂ 350 ਦਿਰਹਮ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਗਈਆਂ ਤਾਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਹ "ਗੋਲਡਨ ਚਾਂਸ" ਹੋਵੇਗਾ।
ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਉਤਾਰ-ਚੜ੍ਹਾਓ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਯੂਏਈ ਦੇ ਲੋਕ ਪੁਰਾਣੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਵਪਾਰਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭਵਿੱਖ ਵੱਲ ਕਦਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਟੇਲਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਤੱਕ, ਹਰ ਕੋਈ ਇਸ ਨਵੇਂ ਰੁਝਾਨ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਿਹਾ ਹੈ।
