ਦੁਬਈ ਕਿਰਾਏਦਾਰੀ: ਘਰ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਤੇ ਰੰਗ-ਰੋਗਨ ਦਾ ਖਰਚਾ ਮਾਲਕ ਦੇ ਸਿਰ ਜਾਂ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਦੇ?
ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਹੱਲਕਾ-ਫੁੱਲਕਾ ਪੁਰਾਣਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ—ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੰਧਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਉਖੜਣਾ ਜਾਂ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੀ ਦਿੱਖ ਨਾ ਰਹਿਣਾ—ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਤੇ ਖਰਚਾ ਕੌਣ ਕਰੇ? ਕੀ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਘਰ ਦੇ ਮਾਲਕ ਦੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ‘ਚੋਂ ਇਹ ਰਕਮ ਦੇਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ?
ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਕਿਰਾਏਦਾਰਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇੱਕੋ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਜਾਂ ਵਿਲਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ‘ਚ ਘਰ ਨਵਾਂ ਜਾਂ ਤਾਜ਼ਾ ਰੰਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਚਾਰ-ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੰਧਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਫਿੱਕਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੀ-ਬਹੁਤ ਖ਼ਰਾਬੀ ਆਉਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।
ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੱਖ
ਦੁਬਈ ਦੀ ਕਿਰਾਏਦਾਰੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਮਾਲਕ ਉੱਤੇ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਨੂੰ ਉਹ ਘਰ ਦੇਵੇ ਜੋ ਰਹਿਣ-ਜੋਗਾ ਤੇ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਹੋਵੇ। ਮਾਲਕ ਉੱਤੇ ਇਹ ਵੀ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਕਿਰਾਏ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੌਰਾਨ ਘਰ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰੇ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਆਪਣੀ ਰਹਿਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰੀ ਕਰ ਸਕੇ।
ਸਧਾਰਨ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖ਼ਰਾਬੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕੰਧਾਂ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਇਤਨਾ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨਾਲ ਘਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਕੌਂਟ੍ਰੈਕਟ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਰੰਗ-ਰੋਗਨ ਦਾ ਖਰਚਾ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਦੇ ਸਿਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਉਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਰਵਾਈ ਹੋਵੇਗੀ।
ਸਮਝੌਤਾ ਹੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ
ਕਈ ਵਾਰ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਮਾਲਕ ਦੇ ਸਿਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਉਸੇ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਕੌਂਟ੍ਰੈਕਟ ਚੁੱਪ ਹੈ ਜਾਂ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਾਲਕ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਜੇ ਲਿਖਤੀ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ਰਤ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹੀ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਕੌਂਟ੍ਰੈਕਟ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਵਿਵਾਦ ਕਿਵੇਂ ਸੁਲਝੇ?
ਜੇ ਮਾਲਕ ਘਰ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰੇ, ਅਤੇ ਕੌਂਟ੍ਰੈਕਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗੱਲ ਸਪਸ਼ਟ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਰਾਹ ਲੱਭ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਕੇਂਦਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਜੋ ਮਾਲਕ ਅਤੇ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਵਿਚਕਾਰ ਦੇ ਝਗੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਪਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਥੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਕੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਕੰਮ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਨਿਆਂਯੁਕਤ ਹੱਲ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਿਰਾਏਦਾਰਾਂ ਲਈ ਇਹ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਹਾਰਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਮਾਲਕ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੋਂ ਕਤਰਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਸਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਤਜਰਬੇ
ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਨੇ ਘਰ ਰੰਗਣ ਦੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਟਾਲਿਆ। ਕੁਝ ਨੇ ਖੁਦ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ‘ਚੋਂ ਪੈਸੇ ਖਰਚ ਕੇ ਘਰ ਰੰਗਾਇਆ ਤਾਂ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਖਦ ਬਣਿਆ ਰਹੇ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸਦੀ ਰਿਕਵਰੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ, ਮਾਲਕ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੀ ਵਿਵਾਦੀ ਮਾਮਲੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮੰਚਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।
ਕਿਰਾਏਦਾਰਾਂ ਲਈ ਸਲਾਹ
1. ਕੌਂਟ੍ਰੈਕਟ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੋ – ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਰਤ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ।
2. ਘਰ ਹਵਾਲੇ ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਖਿੱਚੋ – ਤਾਂ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਵਾਦ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਸਬੂਤ ਹੋਵੇ।
3. ਮਾਲਕ ਨਾਲ ਲਿਖਤੀ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ – ਸਿਰਫ਼ ਮੌਖਿਕ ਗੱਲਾਂ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਾ ਕਰੋ।
4. ਕਾਨੂੰਨੀ ਰਾਹ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹੈ – ਜੇ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ, ਤਾਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਨਾ ਡਰੋ।
ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਘਰ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਤੇ ਰੰਗ-ਰੋਗਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਾਲਕ ਉੱਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਕੌਂਟ੍ਰੈਕਟ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰਾ ਨਾ ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇ। ਕਿਰਾਏਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਹੱਕਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ। ਜੇ ਮਾਲਕ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕੇਂਦਰ ਰਾਹੀਂ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦੁਬਈ ਦੀ ਕਿਰਾਏਦਾਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਗੁਣ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਨਿਯਮ ਸਪਸ਼ਟ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ, ਹਰ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅੱਪਡੇਟ ਰੱਖੇ ਅਤੇ ਕੌਂਟ੍ਰੈਕਟ ਸਾਈਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਰ ਬਾਰੀਕੀ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਸੁਖਦ ਹੋਵੇਗਾ, ਬਲਕਿ ਸੰਭਾਵਿਤ ਝਗੜਿਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
