ਉੱਤਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨੀ ਤਬਾਹੀ: ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 400 ਦੇ ਨੇੜੇ, ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਿੰਡ ਹੋਏ ਸੁੰਨੇ

ਉੱਤਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨੀ ਮੀਂਹਾਂ ਨੇ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਪੈ ਰਹੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮੀਂਹ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਲਟਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਭਗ 400 ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਅਜੇ ਵੀ ਲਾਪਤਾ ਮੰਨੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਬਾਹੀ

ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਉੱਤਰੀ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਤੇਜ਼ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਪਹਾੜ ਧੱਸਣੇ ਅਤੇ ਸੈਲਾਬਾਂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦਿੱਤਾ। ਕਈ ਘਰ ਮਿੱਟੀ ਹੇਠਾਂ ਦਬ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਲਈ ਰਾਹਤ ਟੀਮਾਂ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਜੁਟੀਆ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।

ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਹੀ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ, ਖੇਤ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਿਆਨਕ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਹਿ ਗਏ।

ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟਾਂ

ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਕਈ ਸੜਕਾਂ ਟੁੱਟ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੂਰ-ਦਰਾਜ਼ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੰਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ।

ਰਾਹਤ ਟੀਮਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਜਗ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਚਿਕੜ ਇੰਨਾ ਵੱਧ ਹੈ ਕਿ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹੀ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ। ਹਾਲਾਤ ਇਸ ਕਦਰ ਗੰਭੀਰ ਹਨ ਕਿ ਕਈ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਹੀ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਕੁਝ ਦਾਅ 'ਤੇ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਪੀੜਤਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਭਰੇ ਸ਼ਬਦ

ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਬਚੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਦੁੱਖ-ਦਰਦ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਰੋ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਮਜ਼ਦੂਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਘਰ ਨੂੰ ਖੋ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੇ ਸ਼ਬਦ ਸਨ: “ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇੱਕ ਝਟਕੇ ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ, ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ।”

ਇਕ ਹੋਰ ਪੀੜਤ ਨੇ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ “ਦਹਿਸ਼ਤਨਾਕ” ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦੇਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਐਲਾਨ ਹੋਏ, ਪਰ 20 ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਪਿੰਡ ਪਾਣੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਹੋ ਗਿਆ।

ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ

ਦੱਖਣੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੀਂਹ ਨੇ ਆਪਣਾ ਰੁਖ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੈਲਾਬ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ। ਤਟਵਰਤੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਬਾਰਿਸ਼ ਜਾਰੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਭਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਗੁਆਂਢੀ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਹਾਈਵੇਅ ਪਾਣੀ ਹੇਠ ਹਨ। ਕੁਝ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ ਘਰ ਟੁੱਟ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਪਹਾੜ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਆਵਾਜਾਈ ਰੁਕ ਗਈ ਹੈ।

ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸੈਲਾਬ ਅਤੇ ਮੀਂਹ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਆਫ਼ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਤੀਬਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜੋ ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।

2022 ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਾਨਸੂਨੀ ਸੈਲਾਬਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਡੁੱਬੋ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਗੜ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ

ਰਾਹਤ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਬਾਰਿਸ਼ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਤਗੜਾ ਮੌਸਮੀ ਚੱਕਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਨੀਵੀਂ ਜਗ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਵਾਂ ਵੱਲ ਕੂਚ ਕਰਨ।

ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੂਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 700 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਾਨਸੂਨੀ ਬਾਰਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨ ਗਵਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਲਗਭਗ ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹਨ।

ਉੱਤਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਇਹ ਲਹਿਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕਾਲਪਨਿਕ ਦੁੱਖ ਬਣ ਕੇ ਉੱਤਰੀ ਹੈ। ਕਈ ਪਰਿਵਾਰ ਇਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਭ ਕੁਝ ਗਵਾ ਬੈਠੇ ਹਨ। ਸੜਕਾਂ, ਘਰ, ਪਸ਼ੂ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ – ਸਭ ਕੁਝ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਫ਼ਤ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀ ਸਿਰਫ਼ ਚੇਤਾਵਨੀ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਬਲਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੱਡ ਰਹੀ ਹੈ।

ਜਦ ਤੱਕ ਗਲੋਬਲ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਾਰਬਨ ਉਤਸਰਜਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕੇ ਜਾਂਦੇ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਆਫ਼ਤਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਹੀ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕ ਅੱਜ ਜਿਸ ਦੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਸੰਸਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।