ਗਾਜ਼ਾ ਬਾਇਕਾਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮੇਰੀਕਨਾ ਦਾ ਰੁਖ ਸਥਾਨਕ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਵੱਲ
ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਮਾਰਕਿਟ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਗਵਾਹ ਬਣੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਝੰਝੋੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਫਾਸਟ-ਫੂਡ ਚੇਨ ਕੇਐਫਸੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੱਛਮੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਆਪਰੇਟਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅਮੇਰੀਕਨਾ ਗਰੁੱਪ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਨ ਹੈ ਗਾਜ਼ਾ ਬਾਈਕਾਟ ਦੌਰਾਨ ਉੱਭਰੀਆਂ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਬਾਈਕਾਟ।
ਅਮੇਰੀਕਨਾ, ਜੋ ਕਿ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਪੱਛਮੀ ਫ੍ਰੈਂਚਾਈਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਦੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਈ ਬੈਠਾ ਸੀ, ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਕਮੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਇਲ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਗਾਹਕਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬਰਗਰ, ਤਲੀ ਹੋਈ ਚਿਕਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਫਾਸਟ-ਫੂਡ ਆਉਟਲੈਟਾਂ 'ਤੇ ਗਾਹਕੀ ਘੱਟ ਹੋ ਗਈ। ਕੰਪਨੀ ਲਈ ਇਹ ਹਾਲਾਤ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਰਥਿਕ ਝਟਕਾ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੇ ਭਵਿੱਖਲੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਲਈ ਵੀ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਗਏ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਿਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਅਮੇਰੀਕਨਾ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਉਹ ਸਿਰਫ ਪੱਛਮੀ ਫ੍ਰੈਂਚਾਈਜ਼ਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਥਾਨਕ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਨੂੰ ਉਭਾਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਵੇਗੀ। ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਦੋ ਫਾਇਦੇ ਹੋਣਗੇ: ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਕੰਪਨੀ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪੱਟਰੀ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਉਹ ਸਥਾਨਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇਗੀ।
ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਵਿੱਚ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪਸੰਦਾਂ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਆਦ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੀਆਂ। ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੋੜ ਕੇ ਦੇਖਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਜ਼ਰਾਇਲ-ਪਲਸਤੀਨ ਟਕਰਾਅ ਵੱਧਿਆ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ 'ਤੇ ਪਾਇਆ। ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕੇਐਫਸੀ, ਮੈਕਡੋਨਾਲਡਜ਼ ਅਤੇ ਸਟਾਰਬਕਸ ਵਰਗੀਆਂ ਚੇਨਾਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਣਾ ਪਿਆ।
ਅਮੇਰੀਕਨਾ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਵੱਲ ਰੁਖ ਕਰਨਾ ਇਕ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਰਵਾਇਤੀ ਖਾਣਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਗਲੋਬਲ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਨੇ ਉਸ ਮੰਗ ਨੂੰ ਦਬਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਗਾਹਕ ਪੱਛਮੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਮੌਕਾ ਸਥਾਨਕ ਪਕਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜਨਤਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਸੁਹਾਵਣਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਅਰਬੀ ਖਾਣਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਿਹਤ-ਅਧਾਰਿਤ ਰੈਸੀਪੀਆਂ ਤੱਕ, ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰੇਗੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬ੍ਰਾਂਡ ਮਾਰਕਿਟ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਟੀਚਾ ਬਣਾਉਣਗੇ ਜੋ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਗਲੋਬਲ ਸਟੈਂਡਰਡ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰੀ ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਬਾਜ਼ਾਰ ਤਜ਼ਰਬੇਕਾਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਸਿਰਫ ਅਮੇਰੀਕਨਾ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ। ਹੋਰ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੀ, ਜੋ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਫ੍ਰੈਂਚਾਈਜ਼ਾਂ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਲਦੀ ਹੀ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਣਗੀਆਂ। ਜਿਹੜੇ ਗਾਹਕ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਥਾਨਕ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦਾ ਸੁਆਦ ਚੱਖ ਲੈਣਗੇ, ਉਹ ਮੁੜ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਚੇਨਾਂ ਵੱਲ ਮੁੜਨ ਵਿੱਚ ਹਿਚਕਚਾਹਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਗੇ।
ਗਾਜ਼ਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੇ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸਿਰਫ ਪੈਸੇ ਦਾ ਖੇਡ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਧਾਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਡੂੰਘਾ ਜੋੜ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਅਮੇਰੀਕਨਾ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਇਕ ਨਵਾਂ ਸਬਕ ਹੈ ਕਿ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨਜ਼ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਪਸੰਦਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਜਿੱਥੇ ਤਕ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਸੁਆਦਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਵਿਕਲਪ ਮਿਲੇਗਾ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕੰਪਨੀਆਂ 'ਤੇ ਇਹ ਦਬਾਅ ਰਹੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਧੀਆ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਲਿਆਉਣ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਾਰਕਿਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਮੁਕਾਬਲਾ ਵੀ ਜਨਮ ਲਵੇਗਾ।
ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਅਮੇਰੀਕਨਾ ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਹੱਲ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਦੀ ਨਵੀਂ ਉਪਭੋਗਤਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ। ਗਾਹਕ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਖਾਣੇ ਦਾ ਸੁਆਦ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਨੈਤਿਕਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੂਚਨਾ ਗਲੋਬਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਇਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕਤਾ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।
